Witamina B12
Witamina B12 (kobalamina, metylokobalamina) to jedna z najważniejszych witamin naszego organizmu. Warunkuje ona prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, układu pokarmowego oraz powstawanie czerwonych krwinek. To jednak zaledwie początek funkcji, jakie odgrywa w naszym organizmie. Wytwarzanie witaminy B12 przez komórki naszego ciała nie jest możliwe, dlatego musi być ona dostarczana wraz z prawidłowo zbilansowaną dietą oraz suplementacją.
Witamina B12 - co to jest?
W skład witaminy B12 wchodzi kilka związków z rodziny kobalamin, które posiadają podobną budowę i właściwości. Wszystkie należą do grupy substancji rozpuszczalnych w wodzie, a ich cząsteczki w centralnym miejscu mają wbudowany kobalt. Stąd do grupy związków z rodziny B12 zalicza się:
- cyjanokobalaminę,
- hydroksykobalaminę,
- metylokobalaminę,
- deoksyadenozylokobalaminę.
Co ciekawe, w organizmach zwierząt witamina B12 jest produkowana przez naturalną mikroflorę zasiedlającą ich jelita. U człowieka natomiast nie jest wytwarzana, dlatego powinna być dostarczana wraz z prawidłowo zbilansowaną dietą oraz suplementacją, zwłaszcza u wegan i wegetarian. Dlaczego? Witamina B12 występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, których spożycie jest ograniczane lub całkowicie wyeliminowane w tych modelach żywienia.
Właściwości i działanie witaminy B12
Kobalamina pełni szereg istotnych funkcji w organizmie, dlatego już pierwsze objawy niedoboru witaminy B12 powinny budzić nasz niepokój. Składnik ten jako kofaktor wielu enzymów bierze udział w syntezie cząsteczek niezbędnych do prawidłowej budowy DNA oraz RNA. W efekcie jest niezbędny podczas procesów komórkowych zachodzących wraz ze wzrostem organizmu. Kobalamina jest również niezbędnym czynnikiem w procesie powstawania czerwonych krwinek - tzw. hematopoezy. Jest także potrzebna do syntezy mieliny - substancji tworzącej otoczkę mielinową włókien układu nerwowego. Gwarantuje więc prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Co więcej, witamina B12 jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania błony śluzowej układu pokarmowego oraz dla kondycji naszej skóry. Czynnik ten uczestniczy też w przemianie węglowodanów i metabolizmie tłuszczów, a także wspiera odzyskiwanie i wchłanianie kwasu foliowego - witaminy B11.
Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu poziom witaminy B12 powinien znajdować się w przedziale od 148 do 740 pmol/l. Poszczególne normy mogą różnić się nieznacznie pomiędzy laboratoriami, w których wykonywane jest badanie.
Jak stosować witaminę B12?
Kiedy pojawi się niedobór witaminy B12, konieczne jest podjęcie trzech podstawowych kroków, które mają za zadanie wyeliminowanie dolegliwości:
- Poznanie przyczyny niedoboru
- Suplementacja kobalaminy
- Prawidłowo zbilansowana dieta
Istnieje wiele przyczyn niedoboru witaminy B12, wśród których najczęściej stwierdza się:
- nieprawidłowy sposób żywienia,
- chorobę Leśniowskiego-Crohna - przewlekłe zapalenie jelit,
- wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego Castle'a,
- inne choroby układu pokarmowego i zaburzenia trawienia,
- chorobę Addisona i Biermera – schorzenie autoimmunologiczne, w którym atakowane są komórki błony śluzowej żołądka,
- bakterię Helicobacter Pylori - powoduje stany zapalne błony śluzowej żołądka,
- choroby pasożytnicze,
- zespół Zollingera–Ellisona - nadmierne wydzielanie gastryny,
- chorobę alkoholową,
- przewlekłe stosowanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku (antagoniści receptora H2),
- zmiany anatomiczne w budowie jelit, np. przewężenia.
Powyższe problemy mogą powodować zaburzenia wchłaniania kobalaminy, co z czasem wywołuje jej niedobory.
Kiedy poznasz już przyczynę swojego problemu, należy zawalczyć ze skutkami niedoboru (o ile to możliwe) i sięgnąć po suplementy zawierające kobalaminę. Podczas wyrównywania niedoborów stosuje się zarówno doustne preparaty witaminowe, jak i zastrzyki domięśniowe lub podskórne. To właśnie ta druga metoda jest najskuteczniejsza w przypadku zaawansowanego niedoboru, kiedy potrzebne jest szybkie działanie. Przy podawaniu zastrzyków dawkę witaminy dobiera się do stadium zaawansowania niedoboru. Najczęściej podaje się 1 mg witaminy B12 przez okres od 7 do 14 dni. W tym czasie obserwuje się, czy ustępują objawy niedoboru kobalaminy oraz wykonuje się regularne badania laboratoryjne. Na szczęście niedobór witaminy B12 można szybko opanować.
Z kolei suplement diety zawierający witaminę B12 sprawdzi się u osób, których niedobory wynikają głównie z niewłaściwej diety. Warto więc po nie sięgnąć przede wszystkim u osób, które ze swojego menu wykluczyły produkty pochodzenia zwierzęcego - zwłaszcza u wegan i wegetarian.
Aby uniknąć niedoborów wynikających z nieprawidłowo zbilansowanej diety, należy zadbać o swoje codziennie menu. Jest to szczególnie istotne, kiedy niedobory wynikają z zaburzeń ze strony układu pokarmowego. W diecie należy zwiększyć zawartość produktów pochodzenia zwierzęcego oraz pamiętać, że w produktach roślinnych nie znajdziesz kobalaminy. Doskonałe źródła tego związku stanowią:
- mięso wieprzowe, wołowe i drobiowe oraz przetwory mięsne,
- podroby,
- ryby, zwłaszcza łosoś, makrela, pstrąg oraz szczupak,
- mleko i przetwory mięsne,
- sery dojrzewające,
- jaja,
- drożdże.
Witamina B12 - objawy niedoboru
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 u dorosłego człowieka wynosi około 2 mikrogramy. Warto jednak pamiętać, że związek ten jest kumulowany w wątrobie w ilości od 1000 do nawet 2000 mikrogramów. Dzięki temu skutki niedoboru kobalaminy nie są widoczne od razu. Zdarza się, że pierwsze symptomy pojawiają się dopiero po około 5-6 latach.
Jednym z najczęściej diagnozowanych objawów niedoboru witaminy B12 jest niedokrwistość megaloblastyczna, którą można stwierdzić na podstawie badań laboratoryjnych. Istnieje również szereg dolegliwości ze strony różnych układów, które powinny zmotywować cię do zbadania poziomu kobalaminy we krwi.
Objawy neurologiczne niedoboru witaminy B12
- zaburzenia węchu,
- problemy ze słuchem,
- zaburzenia czucia skórnego,
- drętwienie kończyn,
- niedowład kończyn,
- zmiana w sposobie poruszania się,
- impotencja,
- zaburzenia mikcji (oddawania moczu),
- hipotensja ortostatyczna (zawroty głowy po nagłej zmianie pozycji ciała),
- osłabienie siły mięśniowej.
Objawy psychiatryczne niedoboru witaminy B12
- zaburzenia funkcji poznawczych,
- otępienie,
- depresja lub mania,
- chwiejność nastroju,
- silne rozdrażnienie.
Objawy ze strony przewodu pokarmowego związane z niedoborem witaminy B12
- stopniowe chudnięcie,
- brak apetytu,
- zaparcia lub biegunki,
- uczucie pieczenia języka,
- powiększenie i zaczerwienienie języka,
- utrata smaku,
- nudności.
Niedobór wit. B12 - objawy skórne
- zażółcenie powłok skórnych,
- nabyte bielactwo.
Efekty witaminy B12
Suplementy diety z witaminą B12 można spotkać zarówno jako samodzielny preparat, jak i kompleks witamin. Regularne przyjmowanie kobalaminy poprawia metabolizm tłuszczów i węglowodanów, zwiększa przyswajalność kwasu foliowego oraz poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci. Nie należy również zapominać o prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, co objawia się większą witalnością, łatwiejszym skupieniem uwagi oraz łagodzeniem skutków zmęczenia organizmu.
Witamina B12 - wskazania i przeciwwskazania
Suplementacja witaminy B12 jest wskazana wśród osób szczególnie narażonych na jej niedobór. Przyjmowanie preparatów z metylokobalaminą zaleca się:
- weganom i wegetarianom,
- osobom cierpiącym na różne zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego,
- osobom cierpiącym na chorobę Leśniowskiego-Crohna,
- u osób stosujących inhibitory pompy protonowej,
- w zakażeniach pasożytniczych,
- jeśli pojawiło się ogólne osłabienie organizmu,
- przy spadku koncentracji,
- w problemach skórnych,
- jeśli pojawiły się zaburzenia nastroju.
Z kolei stosowanie preparatów z kobalaminą nie jest zalecane osobom uczulonym na którykolwiek składnik preparatu.
Jaka witamina B12 jest najlepsza?
W naszym sklepie znajdziesz wiele sprawdzonych preparatów z witaminą B12 w formie wygodnych tabletek lub kapsułek. Dzięki temu ich stosowanie jest proste i nie wymaga dodatkowego przygotowania. W zależności od swoich potrzeb, diety i stylu życia możesz postawić na kompleks witamin z grupy B o spotęgowanym działaniu, jak i samodzielną witaminę. Sprawdź dostępne w Vita-Shop produkty i pozbądź się problemu niedoboru witaminy B12!
Z czym łączyć witaminę B12?
Dostępne w sprzedaży preparaty z kobalaminą warto łączyć z innymi witaminami grupy B. Na szczególną uwagę zasługują produkty wzbogacone o kwas foliowy. Stosowanie takiej suplementacji nie tylko ogranicza ryzyko niedoboru witaminy B12, ale również pozwala zadbać o swoją sprawność, poziom energii i koncentrację, a także piękne włosy, skórę i paznokcie. Produkty z witaminą B i innymi, cennymi z punktu widzenia zdrowia preparatami znajdziesz w naszym sklepie online w atrakcyjnych cenach!
Szeroki wybór suplementów z witaminą B12 w Vitashop
W trosce o twoje zdrowie w naszym asortymencie zgromadziliśmy jedynie sprawdzone i bezpieczne preparaty, których stosowanie może wspierać prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W naszej ofercie coś dla siebie znajdą zarówno osoby narażone na niedobór witaminy B12, jak i chcące poprawić swoje samopoczucie i wygląd skóry, włosów i paznokci. Kompleksowe podejście do suplementacji to nasza wizytówka, z której jesteśmy szczególnie dumni. Przekonaj się, ile dobrego może Ci przynieść stosowanie naszych preparatów!
Źródła
- Langan R. C., Goodbred A. J., Vitamin B12 deficiency: recognition and management, „American Family Physician”, 2017 (6), s. 384–389
- Zboch M., Gwizdak-Siwkowska B., Serafin J., Śmigórski K., Tyfel P., Leszek J.: Niedobór witaminy B12 jako czynnik rozwoju procesu otępiennego. „Medycyna Rodzinna” 2010, nr 1
